Gorzki smak sukcesu

Czy istnieje kod odpowiedzialny za sukces biznesowy kobiet? Metaforycznie można tak powiedzieć. Kobiety, które odniosą sukces w biznesie różnią się temperamentem, osobowością, przekonaniami i postawami od tych, które poniosą porażkę lub nie zamierzają zajmować się biznesem. Co więcej, samo rozkręcenie własnej firmy powoduje zmiany ich przekonań i postaw. – Jest to tak ważne wydarzenie życiowe, że może nawet modyfikować cechy temperamentu – tłumaczy dr Magda Drzewiecka-Sarosiek, która przeprowadziła specjalne badania na ten temat w ramach pracy doktorskiej w SWPS. Autorka postawiła sobie za cel sprawdzenie, co wpływa na sukces przedsiębiorczy, a następnie jak zmienia on kobiety.

Badanie przeprowadziła wśród prawie 450 pań, z których połowa właśnie podjęła decyzję o założeniu własnej firmy i po roku od podjęcia tej decyzji. Pozwoliło to na porównanie tej samej grupy w dwóch ważnych życiowo momentach. Wyniki wyraźnie pokazują, że na decyzje o podjęciu ryzyka zawodowego wpływają temperament, osobowość i poczucie własnej przedsiębiorczości. – Badanie wykazało, że inne zmienne decydują o intencji przedsiębiorczej, a inne o obiektywnym i subiektywnym sukcesie w spełnieniu planów zawodowych – dodaje dr Drzewiecka-Sarosiek.

Jakie czynniki wewnętrzne wpływają na osiągnięcie sukcesu? Cechy temperamentu i osobowości pośrednio wpływają na osiągnięcie przez kobietę sukcesu biznesowego, ale bezpośrednio decyduje o tym intensywność odczuwanych pozytywnych emocji. O tym, czy czuje, że sukces odniosła, decyduje tylko jej temperament. Jak dodaje badaczka, panie których plan na biznes powiódł się, prezentują najniższy poziom reaktywności emocjonalnej (co oznacza dużą odporność emocjonalną) i perseweratywności (mają małe skłonności do rozpamiętywania i przeżywania minionych zdarzeń), a także najwyższy poziom aktywności, wytrzymałości, ekstrawersji, sumienności, optymizmu, przekonania o własnej skuteczności i zadowolenia z życia. – Osoby, które łatwiej się relaksują, patrzą optymistycznie w przyszłość, oczekują najlepszego nawet w niepewnych czasach, zazwyczaj osiągają lepsze wyniki biznesowe – dodaje autorka.

Analiza wyników pokazała, że wbrew potocznej opinii jakoby temperament był genetycznie ukształtowany i niezmienny, tak nie jest. Cechy temperamentu ulegają zmianie w wyniku zdarzeń uważanych za pozytywne, tj. sukcesu. – Okazało się, że cena, jaką trzeba zapłacić za sukces w prowadzeniu firmy, jest z początku negatywna. W pierwszym etapie kariery zauważalne są zmiany cech temperamentu (spadek wrażliwości i wytrzymałości), przekonań (zmniejszenie poczucia własnej skuteczności przedsiębiorczej i poziomu optymizmu), a także wzrost stresu – mówi dr Drzewiecka-Sarosiek.

Według statystyk obecnie w Polsce notuje się najwyższy w Europie i na świecie wskaźnik przedsiębiorczości kobiet. Jednak, jak twierdzi psycholog, jest stosunkowo mało badań prowadzonych w tym zakresie w kraju. Większość z nich dotyczy głównie mężczyzn albo stanowią studium porównawcze różnych grup: bezrobotnych, samozatrudnionych i pracowników firm. Brakuje badań monitorujących losy tej samej grupy w dłuższym odcinku czasu.

Wyniki badania mogą okazać się przydatne przy tworzeniu programów szkoleń dla kobiet przedsiębiorców, ponieważ pokazują zasadność rozwijania różnych umiejętności w zależności od etapu firmy. – Na początku należy głównie oddziaływać na poczucie skuteczności poprzez inwestowanie w wiedzę z zakresu zarządzania firmą, księgowości, marketingu, analizy branży i konkurencji. W fazie prowadzenia firmy najważniejsze jest natomiast zadbanie o dobrostan kobiet. Warto postawić wtedy na wsparcie emocjonalne w postaci coachingu indywidualnego lub spotkania networkingowe z większą grupą – mówi dr Drzewiecka-Sarosiek. Jak dodaje autorka, te wskazówki dotyczą również wsparcia ze strony najbliższych osób – merytorycznego, a potem mentalnego.

Badanie zostało przeprowadzone w latach 2012-2013,w ramach pracy doktorskiej Magdy Drzewieckiej-Sarosiek obronionej w 2014 roku pod opieką naukową dr hab. Anny Zalewskiej, prof. SWPS.